Schorzenia układu krążenia należą już do chorób cywilizacyjnych. Specyfika pracy i dostępne formy rozrywki sprawiają, że wielu z nas ogranicza swoją aktywność fizyczną. Również wszechobecna wysokoprzetworzona żywność przyczynia się do problemów ze zdrowiem serca. W zniwelowaniu ryzyka chorób układu krążenia niezbędna jest odpowiednia profilaktyka. Regularne monitorowanie kreślonych parametrów pozwoli zapobiec wielu chorobom. Jakie to parametry? Przekonajcie się. Sprawdźcie, co liczby mówią o zdrowiu waszego serca!
Ciśnie krwi
Mniej niż 120/80 mm Hg
Odczyty ciśnienia krwi informują o sile nacisku krwi na tętnice, gdy serce się kurczy (skurczowe ciśnienie krwi, pierwsza liczba) i rozluźnia (rozkurczowe ciśnienie krwi, druga liczba). Ciśnienie krwi odzwierciedla intensywność pracy serca (na przykład podczas odpoczynku lub ćwiczeń) oraz stan naczyń krwionośnych. Zwężone, nieelastyczne tętnice powodują wzrost ciśnienia krwi.
Dlaczego ma to znaczenie dla zdrowia serca? Wysokie ciśnienie krwi przyspiesza uszkodzenie naczyń krwionośnych, sprzyjając gromadzeniu się blaszki tłuszczowej (miażdżycy). To z kolei zwiększa ryzyko ataku serca. Wysokie ciśnienie krwi wymusza powiększenie głównej komory pompującej serca, co może prowadzić do niewydolności serca. Wreszcie, wysokie ciśnienie krwi zwiększa ryzyko udarów z powodu zablokowania lub pęknięcia naczynia krwionośnego w mózgu.
Co pomaga? Dieta bogata w potas (znajdujący się w wielu warzywach, owocach i fasoli) i ubogi w sód (znajdujący się w nadmiarze w wielu przetworzonych i restauracyjnych produktach spożywczych); minimalizowanie alkoholu.
Cholesterol LDL
Mniej niż 100 mg/dl
Test cholesterolu (lub profil lipidowy) pokazuje wiele liczb. Lekarze zwykle najbardziej martwią się cholesterolem lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), cząsteczkami, które stanowią około dwóch trzecich cholesterolu we krwi.
Dlaczego ma to znaczenie dla zdrowia serca? Nadmiar cząsteczek LDL osadza się w ścianach tętnic. Tam są otoczone przez białe krwinki, tworząc naładowane tłuszczem komórki piankowate, które tworzą miażdżycę.
Co pomaga? Ograniczenie tłuszczów nasyconych (znajdujących się w mięsie, nabiale i jajach) i zastąpienie utraconych kalorii tłuszczami nienasyconymi (występującymi w orzechach, nasionach i olejach roślinnych). Przeczytaj więcej na ten temat w artykule Zbyt wysoki cholesterol? W ten sposób możesz go obniżyć!
Trójglicerydy
Mniej niż 150 mg/dl
Być może mniej znane niż cholesterol, trójglicerydy są najczęstszą formą tłuszczu we krwi. Pozyskiwane z pożywienia cząsteczki dostarczają organizmowi energii. Ale nadmiar kalorii, alkoholu i cukru, których organizm nie może zużyć, zamienia się w trójglicerydy i magazynuje w komórkach tłuszczowych.
Dlaczego ma to znaczenie dla zdrowia serca? Podobnie jak wysoki poziom cholesterolu LDL, podwyższone wartości triglicerydów są powiązane z wyższym ryzykiem zawału serca i udaru mózgu.
Co pomaga? Ograniczenie żywności bogatej w niezdrowe tłuszcze, cukier lub jedno i drugie; spożywanie pokarmów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 (takich jak ryby); unikanie alkoholu. Dowiedz się więcej na ten temat!
Poziom cukru we krwi
Mniej niż 100 mg/dl
Wysoki poziom cukru we krwi definiuje diagnozę cukrzycy. Najczęściej występuje cukrzyca typu 2. Występuje, gdy organizm rozwija insulinooporność (insulina umożliwia komórkom przyjmowanie cukru) i nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny, aby przezwyciężyć oporność.
Dlaczego ma to znaczenie dla zdrowia serca? Wysoki poziom cukru we krwi uszkadza ściany naczyń krwionośnych i powoduje, że cukier (glukoza) przyłącza się do LDL. To sprawia, że LDL jest bardziej podatne na utlenianie – kolejny czynnik sprzyjający miażdżycy. Nadmiar cukru we krwi sprawia również, że fragmenty komórek zwane płytkami krwi stają się bardziej lepkie, więc jest bardziej prawdopodobne, że tworzą skrzepy, które mogą wywołać zawał serca lub udar.
Co pomaga? Unikanie słodkich napojów i pokarmów bogatych w cukier; jedzenie całych, nieprzetworzonych ziaren zamiast produktów z rafinowanych ziaren (biała mąka, biały ryż). Sprawdź, jakie pokarmy pomogą ci ustabilizować poziom cukru we krwi!
Obwód talii
W populacji europejskiej: u kobiet poniżej 80 cm, u mężczyzn poniżej 94 cm.
Zmierz talię wokół nagiego brzucha tuż nad pępkiem (pępek). Duży brzuch – to, co lekarze nazywają otyłością brzuszną lub trzewną – zwykle oznacza tłuszcz otaczający narządy wewnętrzne.
Dlaczego ma to znaczenie dla zdrowia serca? Tłuszcz trzewny wydziela hormony i inne czynniki, które pobudzają stan zapalny, co powoduje uwalnianie białych krwinek biorących udział w miażdżycy.
Co pomaga? Spożywanie mniejszej ilości kalorii, zwłaszcza tych z wysoko przetworzonej żywności pełnej cukru, soli i niezdrowych rodzajów tłuszczu.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat chorób układu krążenia i sposobów na zapobieganie im, sięgnij po książkę Co Ci leży na sercu. Dieta w chorobach układu krążenia Ewy Trusewicz.
Skomentuj