Większość ludzi doświadcza wahań wagi i często z wiekiem przybywa nam kilogramów. Jednak jeśli dana osoba przybiera na wadze w bardzo krótkim czasie bez wyraźnego powodu, może to być oznaką choroby.
Gdy przybieranie na wadze nie jest związane ze stanem zdrowia, częstymi przyczynami są:
- zmiana diety
- cykl miesiączkowy
- okołomenopauza i menopauza
- zmiana metabolizmu wynikająca z wieku
- spadek aktywności fizycznej
- zatrzymywanie wody z powodu odwodnienia lub nadmiaru soli
- stres, depresja lub lęki
- brak snu
Każdy, kto doświadczy szybkiego przyrostu masy ciała, który nie jest spowodowany jedną z powyższych przyczyn lub wpływa na jego jakość życia, powinien udać się do lekarza.
W tym artykule poznasz 11 możliwych przyczyn szybkiego przyrostu masy ciała i co z nimi zrobić.
1. Leki
Niektóre leki mogą powodować szybki przyrost masy ciała. Niektóre leki mogą wywołać przyrost nawet kilku kilogramów miesięcznie jako efekt uboczny.
Leki, które mogą powodować szybkie przybieranie na wadze, obejmują m.in. te, które leczą:
- drgawki
- cukrzycę
- wysokie ciśnienie krwi
- depresja i zaburzenia psychiczne
Ważne jest, aby nie przerywać przyjmowania leku bez uprzedniej konsultacji z lekarzem.
2. Bezsenność
Badania wykazały, że brak snu może prowadzić do przyrostu masy ciała. Zmiany w cyklach snu mogą wpływać na nawyki żywieniowe i nastrój, powodując przejadanie się.
Autorzy badania z 2013 r. stwierdzili, że osoby pozbawione snu zjadły więcej węglowodanów, niż było to konieczne do zaspokojenia ich potrzeb energetycznych, co doprowadziło do przyrostu masy ciała.
Uczestnicy tego samego badania spożywali też ogólnie więcej kalorii, szczególnie po obiedzie.
3. Rzucenie palenia
Niektóre osoby początkowo przybierają na wadze, gdy przestają palić wyroby tytoniowe. Eksperci uważają, że dzieje się tak zarówno dlatego, że nikotyna hamuje apetyt, jak i dlatego, że objawy odstawienia mogą obejmować stres, który z kolei może prowadzić do przejadania się.
Badania wykazały, że 1 kilogram to średni przyrost masy ciała w pierwszym miesiącu po rzuceniu palenia papierosów. Wydaje się, że większość przyrostu masy ciała występuje w ciągu pierwszych 3 miesięcy po rzuceniu palenia, a jego tempo wydaje się zwalniać po 6 miesięcach.
Jednak zmiany masy ciała wynikające z rzucenia palenia mogą się różnić w zależności od osoby. Te same badania wykazały, że 16 procent osób straciło na wadze w pierwszym roku bez palenia, a 13 procent przytyło ponad 10 kg.
4. Zespół policystycznych jajników
Osoby z zespołem policystycznych jajników (PCOS) mogą zauważyć, że łatwo przybierają na wadze w okolicy środkowej części ciała. PCOS powoduje, że jajniki wytwarzają nienormalnie wysoki poziom męskich hormonów płciowych.
Inne objawy PCOS obejmują:
- nieregularne okresy
- nadmiar włosów na plecach, klatce piersiowej lub brzuchu
- przerzedzenie lub wypadanie włosów
- trądzik
- ciemne plamy skóry wokół pach, piersi lub szyi
Chociaż nie ma lekarstwa na PCOS, lekarz może zalecić zmiany stylu życia, takie jak ćwiczenia fizyczne i zdrowa dieta, które mogą zmniejszyć objawy. Leki hormonalne mogą również pomóc je kontrolować.
5. Niewydolność serca
Gwałtowny przyrost masy ciała lub obrzęk w niektórych obszarach ciała może być spowodowany zatrzymaniem płynów i może być oznaką niewydolności serca.
Według American Heart Association zwiększenie masy ciała o ponad 1,5 kg w ciągu 24 godzin lub 2,5 kgw ciągu tygodnia może być oznaką niewydolności serca.
Należy jednak pamiętać, że waga osoby zwykle zmienia się w ciągu dnia. Jeśli twoja waga wróci do normy i nie będziesz miały dodatkowych objawów, przejściowy wzrost może być spowodowany normalnym wzdęciem i zatrzymaniem płynów.
Jeśli krew powoli płynie do i z serca, wpływa na funkcję innych głównych narządów w ciele. W rezultacie płyn gromadzi się w tkankach, co powoduje przyrost masy ciała i obrzęk.
Możesz doświadczyć przyrostu masy ciała z obrzękiem w okolicy:
- brzucha
- kostek
- nóg
- stóp
Inne objawy niewydolności serca obejmują:
- gromadzenie się płynu w płucach (obrzęk płuc)
- częsty kaszel
- uczucie zadyszki podczas odpoczynku
- zawroty głowy lub splątanie
- utrata apetytu
- trudności ze snem lub leżeniem na płasko
Jeśli doświadczasz któregokolwiek z tych objawów wraz z szybkim przybieraniem na wadze lub niewyjaśnionym obrzękiem, powinieneś zwrócić się o pomoc medyczną.
6. Problemy z nerkami
Nagły przyrost masy ciała lub obrzęk w organizmie może być objawem choroby nerek, takiej jak niewydolność nerek, która jest uszkodzeniem tego narządu.
Jeśli nerki nie działają prawidłowo, ciało może zatrzymywać płyn, co powoduje przyrost masy ciała. Uszkodzone nerki nie są w stanie prawidłowo usuwać odpadów i płynów z organizmu, więc gromadzą się one w tkankach.
Obrzęk z powodu problemów z nerkami zwykle dotyka nóg, kostek lub stóp.
Inne objawy, które mogą wskazywać na problem z nerkami to:
- zmęczenie
- małe ilości oddawanego moczu
- mocz, który wygląda pieniąco
- swędzenie
- utrata apetytu
- skurcze mięśni
- ból stawów
- bóle głowy
- trudności z koncentracją lub dezorientacja
7. Marskość wątroby
Jeśli doświadczasz szybkiego przyrostu masy ciała, a brzuch wygląda na powiększony, może to wskazywać na marskość wątroby.
Marskość jest stanem, w którym blizna zastępuje zdrową tkankę w wątrobie i może powodować gromadzenie się płynu w jamie brzusznej. To nienormalne nagromadzenie płynu nazywa się wodobrzuszem.
Inne objawy marskości wątroby to:
- opuchnięte kostki
- trudności w oddychaniu
- ból brzucha
Jeśli ludzie są już leczeni na wodobrzusze, powinni skontaktować się z lekarzem, jeśli przytyją więcej niż kilogram dziennie przez 3 dni z rzędu.
8. Zaburzenia tarczycy
Zaburzenia tarczycy zwane niedoczynnością tarczycy mogą spowalniać metabolizm, co może powodować przyrost masy ciała. Problemy z tarczycą mogą również powodować zatrzymywanie płynów w organizmie z powodu wpływu niedoczynności tarczycy na nerki.
Inne objawy niedoczynności tarczycy mogą obejmować:
- ciągłe zmęczenie
- uczucie zimna
- sucha skóra i włosy
- kruche paznokcie
- sztywne stawy i bolące mięśnie
- zaparcie
9. Zespół Cushinga
Zespół Cushinga występuje, gdy organizm wytwarza zbyt dużo kortyzolu przez dłuższy czas. Kortyzol jest hormonem, który umożliwia organizmowi reagowanie na stres.
Rzadko u osoby rozwija się zespół Cushinga bez zewnętrznego wyzwalacza. Zespół Cushinga jest częściej efektem ubocznym przyjmowania glukokortykoidów, które są lekami na reumatoidalne zapalenie stawów, astmę i toczeń rumieniowaty układowy.
Zespół Cushinga często powoduje przyrost masy ciała, szczególnie w następujących obszarach:
- brzuch
- szyja
- twarz
- górna część pleców
Natomiast ręce i nogi pozostają szczupłe. Chorzy mogą również zgłaszać:
- zmęczenie
- słabe mięśnie
- nieregularny cykl miesiączkowy u kobiet
- zaburzenia erekcji u mężczyzn
- siniaki
Jeśli leki powodują zespół Cushinga, osoba powinna porozmawiać z lekarzem na temat możliwości zmiany planu leczenia.
10. Akromegalia
Akromegalia to stan hormonalny, który występuje, gdy przysadka mózgowa wytwarza zbyt dużo hormonu wzrostu. Najczęściej występuje w średnim wieku dorosłym.
Głównym objawem akromegalii jest powiększenie stóp i dłoni. Chorzy mogą zauważyć, że ich buty lub pierścionki nie pasują już prawidłowo. Wargi, język i nos mogą również ulec powiększeniu.
Inne objawy akromegalii obejmują:
- bolące stawy
- głębszy głos
- nadmierne pocenie
- obturacyjny bezdech senny i chrapanie
Osoby z akromegalią mogą wymagać operacji lub radioterapii w celu usunięcia łagodnego guza przysadki mózgowej.
11. Rak jajnika
Nagły lub niewyjaśniony przyrost masy ciała i wzdęcia mogą być oznaką raka jajnika. Inne objawy tej choroby obejmują:
- ból brzucha lub miednicy
- trudności ze snem
- częsta lub pilna potrzeba oddawania moczu
- utrata apetytu lub szybkie uczucie sytości
- zaburzony cykl menstruacyjny
- niestrawność
Rak jajnika często dochodzi do późniejszych stadiów bez wykrycia, więc każdy niepokojący ból w okolicy miednicy powinien zostać zgłoszony lekarzowi. Diagnozowanie raka na wcześniejszym etapie zazwyczaj skutkuje lepszym rokowaniem.
Kiedy iść do lekarza
Jeśli doświadczasz nagłego i sporego przyrostu masy bez wyraźnej przyczyny powinieneś skonsultować się z lekarzem.
Lekarz zapyta o historię choroby danej osoby i wszelkie dodatkowe objawy. Może przeprowadzić badanie fizykalne i badania krwi lub skierować osobę do specjalisty.
Skomentuj