Wysoki poziom cholesterolu jest czynnikiem ryzyka chorób serca i udaru mózgu. Dieta i inne wybory stylu życia są często temu winne. Ale czasami te dolegliwości mają podłoże medyczne, a ich przyczyna leży w zaburzeniach tarczycy.
Wytwarzanie zbyt dużej lub zbyt małej liczby hormonów tarczycy zwiększa ryzyko nieprawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.
W tym artykule przyjrzymy się bliżej związkowi między tarczycą a cholesterolem. Omawiamy także niektóre sposoby radzenia sobie z cholesterolem i chorobami tarczycy.
Tarczyca
Tarczyca to gruczoł zlokalizowany w szyi. Wytwarza dwa hormony, trijodotyroninę (T3), która jest aktywną formą hormonu tarczycy, oraz tyroksynę (T4), którą organizm przekształca w T3.
Hormony tarczycy odgrywają rolę w regulacji:
- rozwoju mózgu u dzieci
- Utrzymaniu prawidłowej temperatury ciała
- metabolizmu
- nastroju
- normalnego wzrostu i rozwoju
- funkcje serca, mózgu, mięśni i innych narządów
Przysadka mózgowa wydziela hormon stymulujący tarczycę (TSH) do produkcji hormonów.
Tarczyca wytwarza również hormon zwany kalcytoniną, który pomaga utrzymać silne kości, utrzymując niskie stężenie wapnia we krwi.
Problemy z tarczycą
Gdy tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów tarczycy, jest nieaktywna, co nazywa się niedoczynnością tarczycy. Wytwarzanie zbyt wielu hormonów prowadzi do nadczynności tarczycy.
Około 4,6 procent osób w wieku 12 lat lub starszych ma niedoczynność tarczycy.
Niedoczynność tarczycy powoduje następujące objawy:
- zaparcie
- depresja
- sucha skóra i włosy
- zmęczenie
- problemy z płodnością
- ciężkie lub nieregularne miesiączki
- zwiększona wrażliwość na niskie temperatury
- niskie tętno
- ból mięśni i stawów
- zmniejszone pocenie się
- przybieranie na wadze
Niedoczynność tarczycy często powstaje z choroby autoimmunologicznej, takiej jak zapalenie tarczycy Hashimoto lub chirurgiczne usunięcie tarczycy.
Rzadziej tarczyca przechodzi w nadbieg i wytwarza zbyt wiele hormonów tarczycy.
Objawy nadczynności tarczycy obejmują:
- biegunka lub częste wypróżnienia
- trudności ze snem
- zmęczenie
- zwiększona wrażliwość na ciepło
- wahania nastroju
- słabe mięśnie
- nerwowość lub drażliwość
- szybkie bicie serca
- drżące ręce
- utrata masy ciała
Kilka stanów i sytuacji może powodować nadczynność tarczycy, w tym choroba autoimmunologiczna zwana chorobą Gravesa, zapalenie tarczycy i przyjmowanie zbyt dużej ilości suplementów zawierających jod.
Cholesterol
Cholesterol jest woskową substancją obecną w każdej komórce ciała. Ciało wykorzystuje cholesterol do produkcji hormonów, a także kwasów żółciowych, które pomagają trawić tłuszcz.
Gdy zbyt dużo cholesterolu gromadzi się w tętnicach, mogą wystąpić problemy zdrowotne, takie jak choroby serca.
Cholesterol przenika przez krew, przyczepiając się do białka. Ten pakiet cholesterolu i białka nazywa się lipoproteiną.
Główne pakiety lipoprotein to:
Lipoproteina o wysokiej gęstości (HDL): jest tak nazywany, ponieważ występuje wysoki stosunek cholesterolu do białka. Jest również znany jako „dobry” cholesterol, ponieważ pomaga organizmowi pozbyć się cholesterolu z krwi.
Lipoproteina o niskiej gęstości (LDL): ma niski stosunek cholesterolu do białka. Jest również znany jako „zły” cholesterol. Wyższe wskaźniki LDL wskazują na wyższe ryzyko chorób serca.
Chociaż przyczyny dietetyczne (u tych predysponowanych) mogą powodować nagromadzenie złego cholesterolu we krwi, jego niewłaściwy poziom może również wynikać z niektórych chorób, w tym chorób tarczycy.
Związki między cholesterolem a tarczycą
Czy niedoczynność tarczycy może powodować wysoki poziom cholesterolu?
Hormony tarczycy, zwłaszcza T3, odgrywają istotną rolę w procesie wątroby i usuwają nadmiar cholesterolu z organizmu.
Kiedy organizm nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów tarczycy, wątroba nie może przetworzyć tyle cholesterolu, ile powinno. Niedoczynność tarczycy oznacza, że ciało usuwa mniej „złego” cholesterolu z krwi niż powinno, co często prowadzi do wysokiego poziomu „złego” i całkowitego cholesterolu.
Według badań do 13 procent osób z wysokim poziomem cholesterolu we krwi ma również niedoczynność tarczycy.
Te same badania wskazują, że organizacje, takie jak American Association of Clinical Endocrinologists i American Thyroid Association, zalecają, aby osoby z nowo zdiagnozowanym wysokim poziomem cholesterolu były testowane na niedoczynność tarczycy.
Badanie sugeruje również, że poziom cholesterolu u danej osoby może ulec poprawie po otrzymaniu leczenia niedoczynności tarczycy, nawet jeśli nie wymagają leków obniżających poziom cholesterolu.
Nawet umiarkowanie niski poziom hormonów tarczycy (subkliniczna niedoczynność tarczycy) może prowadzić do wysokiego poziomu cholesterolu. Według badań z 2012 r. podwyższone poziomy TSH mogą również powodować wysoki poziom cholesterolu, nawet jeśli T3 i T4 nie są podwyższone.
Czy nadczynność tarczycy może powodować niski poziom cholesterolu?
Nadczynność tarczycy może mieć odwrotny skutek i powodować niski poziom cholesterolu we krwi. Jednak nie ma naukowych dowodów na to, że niski poziom cholesterolu zwiększa ryzyko problemów zdrowotnych.
Badanie poziomu tarczycy i cholesterolu
Osoby z objawami niedoczynności lub nadczynności tarczycy powinny udać się do lekarza w celu przeprowadzenia dalszych badań, zwłaszcza jeśli ich poziom cholesterolu jest wysoki lub niski.
Lekarz zleci badanie krwi, aby sprawdzić poziom TSH i hormonów tarczycy. Wyniki pokażą, czy tarczyca jest nadaktywna, nieaktywna lub działa normalnie.
Lekarz lub technik laboratoryjny powinien być w stanie zbadać poziom cholesterolu we krwi z tej samej próbki krwi. Aby uzyskać dokładne wyniki, należy pościć przez 8 do 12 godzin przed pobraniem.
Leczenie problemów z tarczycą i wysokim poziomem cholesterolu
Jeśli tarczyca jest niedoczynna lub nadmiernie aktywna, lekarz może stworzyć odpowiendi plan leczenia w celu opanowania stanu tarczycy i nieprawidłowego poziomu cholesterolu.
Niedoczynność tarczycy
Osoby z niedoczynnością tarczycy często zauważą poprawę poziomu cholesterolu, jeśli przyjmą leki zastępujące T4, takie jak:
- Lewotyroksyna
- Lewotyroksyna sodowa
- Lewoksyl
- Novothyrox
- Synthroid
- Unithroid
Tam, gdzie poziom hormonów tarczycy jest tylko nieznacznie poniżej normy, lekarz może zalecić statynę lub inne leczenie cholesterolu zamiast leku zastępującego hormon tarczycy.
Często przepisywane statyny obejmują:
- Crestor (rosuwastatyna wapniowa)
- Lescol (fluwastatyna)
- Lipitor (atorwastatyna)
- Mevacor, Altoprev (lowastatyna)
- Prawachol (prawastatyna)
- Zocor (simwastatyna)
Inne metody leczenia wysokiego poziomu cholesterolu obejmują:
- utrata masy ciała dla osób z nadwagą
- regularne ćwiczenia
- zmiany w diecie, w tym zmniejszenie zawartości tłuszczów nasyconych i zwiększenie spożycia błonnika
Nadczynność tarczycy
Osoby z nadczynnością tarczycy mogą odczuć ulgę w objawach, przyjmując leki zmniejszające produkcję hormonów tarczycy. Niższe poziomy hormonu mogą również zwiększać poziom cholesterolu.
Jeśli leki nie działają, lekarz może zasugerować radioaktywny jod zmniejszający tarczycę lub zabieg chirurgiczny w celu usunięcia części gruczołu, co obniży poziom hormonów. Ludzie, którzy mają niski poziom cholesterolu spowodowany wysokim poziomem hormonów tarczycy, mogą zauważyć wzrost poziomu cholesterolu w wyniku leczenia.
Skomentuj