Czy księżyc naprawdę może wpłynąć na nasze zdrowie?

Księżyc utrzymuje ludzki umysł w niewoli od zarania dziejów. Przez wieki ludzie na całym świecie czcili go jako ważne bóstwo, wierząc, że posiada on prawdziwą moc wpływania na ich życie – i zdrowie. Ale czy tak jest naprawdę?

„Księżyc obserwował zbliżenie Ziemi dłużej niż ktokolwiek. Musiał być świadkiem wszystkich zjawisk zachodzących – i wszystkich działań dokonanych na tej ziemi”, pisze Haruki Murakami w 1Q84.

Naturalny satelita Ziemi zawsze fascynował ludzkie umysły. Przez wieki ludzie czcili księżyc, badali go i odnosili się do niego, aby przewidzieć kierunek ich życia … i stan zdrowia.

Ta fascynacja księżycem trwa. W tym roku świętowaliśmy 50. rocznicę lądowania na Księżycu Apollo 11, a NASA planuje wysłać kolejną ludzką załogę na Księżyc w 2024 roku.

Księżyc wpływa na życie na Ziemi i naturalne mechanizmy w sposób, który musiał wydawać się naturalny setki i tysiące lat temu. W pełni księżyca koralowce uwalniają jaja i gamety w szale rozrodczym.

A przyciąganie grawitacyjne między Księżycem a Ziemią powoduje przypływy i odpływy morskie.

Ponieważ księżyc wpływa na mechanizmy życia na Ziemi, ludzie wierzyli również, że może wpływać na różne aspekty zdrowia fizycznego i psychicznego.

Ale czy to prawda i do jakiego stopnia?

Księżyc a cykle menstruacyjne

Niektóre kultury i narodowości dalej określają cykle miesiączkowe jako „cykle księżycowe”, a wielu pozostaje przekonanych, że istnieje pewna synchronizacja między fazami księżyca a miesiączkami kobiet.

Naukowcy wciąż nie zgadzają się co do tego czy Księżyc może wpływać w jakikolwiek sposób na cykle menstruacyjne.
Jednak entuzjastów tej teorii nie brakuje. Niezliczona ilość stron internetowych i aplikacji na smartfony pomaga śledzić cykl księżyca lub osiągnąć pełną synchronizację między miesiączką a fazami księżyca.

Niektórzy nawet doradzają czytelnikom, jak zwiększyć szanse zajścia w ciążę, biorąc pod uwagę fazy księżyca.

Ale czy to prawda, że ​​faza księżyca może wpływać na okna płodności? To pytanie jest dalekie od rozstrzygnięcia.

Pojęcie, że cykl menstruacyjny i fazy księżyca są w jakiś sposób powiązane, wywodzi się z koncepcji, że cykl menstruacyjny trwa średnio 28 dni, czyli mniej więcej tak długo, jak cykl księżycowy. Księżyc potrzebuje 27 dni, 7 godzin i 43 minut, aby dokończyć jeden obrót wokół Ziemi i 29,5 dnia dla cyklu fazy księżyca.

W latach 70., 80. i 90. różne badania na małą skalę sugerowały, że okresy i fazy owulacji u kobiet pokrywały się z fazą „jasną” (prowadzącą do pełni księżyca) i fazą „ciemną” (w prowadzące do nowiu) odpowiednio cyklu księżycowego.

Niektóre z tych badań wykazały również korelacje między fazami księżyca, zmianami poziomu melatoniny – hormonu, który pomaga regulować cykle snu i czuwania – i fazą cyklu miesiączkowego.

Jeszcze w 2005 r. jedno badanie przeprowadzone w Nepalu wykazało, że kobiety, których faza owulacji zbiegła się z pełnią księżyca i które zaszły w ciążę podczas pełni, częściej rodziły dzieci płci męskiej. Te, które poczęły przed pełnią księżyca, częściej rodziły dziewczynki.

Jednak większość okresów raczej nie „synchronizuje się” z poszczególnymi fazami księżyca, chyba że przypadkiem. Cykle menstruacyjne mogą trwać od 21 do 35 dni, a ich długość może również zmieniać się z wiekiem i ze względu na czynniki hormonalne.

Nowsze, trwające 1 rok retrospektywne badanie 74 kobiet w wieku rozrodczym zaprzeczało poglądowi, że księżyc ma wpływ na cykl menstruacyjny. Badanie nie wykazało żadnej korelacji między miesiączką, płodnością i fazami księżyca.

Księżyc i sen

Powszechnie uważa się, że pełnia księżyca zakłóca sen, czyniąc ludzi bardziej podatnymi na bezsenność. Jest coś atrakcyjnego w przekonaniu, że księżyc może wpływać na tak intymne aspekty naszego życia.

Ale czy jest coś takiego w tym przekonaniu, czy stało się ono samospełniającą się przepowiednią dla tych ludzi, którzy mają własne pomysły na wpływ księżyca w pełni na nasze życie?

Po raz kolejny dowody nie są obfite i opierają się głównie na badaniach na małą skalę, ale wydaje się sugerować, że pełnia księżyca może wpływać na jakość snu człowieka.

Badanie opublikowane w Sleep Medicine w 2014 roku oceniało jakość snu 319 uczestników podczas różnych faz księżyca. Badanie to wykazało, że podczas pełni księżyca uczestnicy mieli niższą efektywność snu.

Być może więc zasadne jest obwinianie pełni księżyca o bezsenność, ale nie do takiego wniosku doszedł dr Christian Cajochen z uniwersytetu w Bazylei w Szwajcarii.

W 2013 r. dr Cajochen i jego zespół przeprowadzili analizę danych, które zgromadzili kilka lat wcześniej w ramach eksperymentu przeprowadzonego w warunkach laboratoryjnych.

W tym eksperymencie uczestniczyło 17 zdrowych ochotników w wieku 20–31 lat i 16 zdrowych ochotników w wieku 57–74 lata. Wolontariusze zgodzili się spać w ciemnych pokojach bez okien przez okres badań wynoszący 3,5 dnia.

W tym czasie naukowcy zmierzyli zmiany w strukturze snu, aktywność mózgu podczas snu, a także poziomy melatoniny i kortyzolu.

Zespół wpadł na pomysł, aby przyjrzeć się korelacjom z fazami księżyca dopiero później. „Pomyśleliśmy o tym po drinku w lokalnym barze pewnego wieczoru przy pełni księżyca, lata po zakończeniu badań” – piszą w swoim artykule.

Analiza, którą następnie przeprowadzili badacze, sugeruje, że bezpośrednio przed i po pełni księżyca uczestnicy potrzebowali średnio około 5 minut dłużej, aby zasnąć, a ich czas snu spadł o około 20 minut.

Naukowcy zauważają, że ich sen był również lżejszy niż zwykle, a poziomy melatoniny również spadały w okolicach pełni księżyca. Naukowcy nie byli w stanie wyjaśnić tych zmian ekspozycją na jasne światło księżyca, ponieważ uczestnicy spali w całkowicie ciemnych, kontrolowanych warunkach.

„Cykl księżycowy wydaje się wpływać na ludzki sen, nawet jeśli nie„ widzi się ”księżyca i nie jest się świadomym faktycznej fazy księżyca” – powiedział dr Cajochen w wywiadzie dla BBC

Księżyc a zdrowie psychiczne

Innym szeroko rozpowszechnionym poglądem jest to, że księżyc wpływa na nastrój i zdrowie psychiczne, a w szczególności księżyc w pełni może powodować, że ludzie stają się bardziej agresywni.

Ostatnie dowody obalają pogląd, że pewne fazy księżyca mogą uczynić ludzi bardziej agresywnymi.
W folklorze księżyc w pełni wyzwala metamorfozę człowieka w wilkołaka, mityczne stworzenie, które odzwierciedla naszą nieustającą fascynację „bestialskim” potencjałem ludzi.

Angielskie słowa oznaczające szaleństwo lub ekscentryczność, takie jak “moony”, “lunatic” or “lunacy”, mają korzenie staroangielskie lub łacińskie i oznaczają „księżyc”.

Jedno z badań z 1984 r. sugerowało, że wskaźnik przestępczości prawdopodobnie wzrasta w nocy przy pełni księżyca. Jego autorzy stwierdzili, że może to być spowodowane „ludzkimi falami pływowymi” spowodowanymi grawitacyjnym przyciąganiem Księżyca ”.

Nowsze badania opublikowane w 2009 r. sugerują, że placówki psychiatryczne przyjmowały więcej osób podczas pełni księżyca niż zwykle. To małe badanie, w którym przeanalizowano zapisy 91 pacjentów „z gwałtownymi i ostrymi zaburzeniami zachowania”, wykazało, że 23% tych przyjęć miało miejsce podczas pełni księżyca.

To „było około dwa razy więcej niż w innych fazach księżycowych”, piszą naukowcy w swoim artykule.

Jednak inne badania zaprzeczają poglądowi, że pełnia księżyca zwiększa prawdopodobieństwo, że ludzie wyrządzą krzywdę sobie i innym. Badanie opublikowane w czasopiśmie Psychiatry w 1998 r. Wykazało „brak znaczącego związku” między dowolną fazą księżyca a wzrostem gwałtownych zachowań.

W 2019 r. naukowcy ze Szwajcarii i Stanów Zjednoczonych przeanalizowali dane 17 966 osób leczonych na 15 różnych oddziałach psychiatrycznych w ciągu 10 lat. Badanie to również nie znalazło dowodów na wzrost agresji podczas fazy pełni księżyca.

„[Przekonania, że ​​Księżyc wpływa na ludzkie zachowanie] wydają się w dużej mierze nieświadome faktu, że wiele badań, w tym obecne, ich nie poparło” – ostrzegają naukowcy w pracy naukowej. „Przyczyn utrzymywania się takich przekonań nie można znaleźć w racjonalnym zrozumieniu, ale bardziej w pierwotnym, emocjonalnym pragnieniu uwierzenia, że ​​nie jesteśmy wyłącznie sami odpowiedzialni za własne zachowania” – piszą. Podkreślają, że w przyszłości dla wszystkich bardziej pomocne może być spojrzenie na naszą własną biologię i kontekst ludzki niż na ciała niebieskie w poszukiwaniu odpowiedzi na te zagadnienia.