Głodówka jest sposobem odżywiania, który nie od dziś budzi kontrowersje. Jedni wskazują na jej szybkie efekty, drudzy wyliczają jej szkodliwość dla zdrowia. A jak jest naprawdę? Czy warto stosować głodówkę? Czy może dieta tego rodzaju zrobi nam krzywdę? Dowiecie się tego z fragmentu książki Mity żywieniowe Justyny Bylinowskiej.
Głodówka spowalnia metabolizm?
Częstym zarzutem wobec nawet krótkotrwałych postów jest podejrzenie, że spowalniają one tempo przemiany materii, co jednocześnie przekłada się na utrudnioną redukcję masy ciała.
Prawdą jest, że długotrwały proces spadku masy ciała, z utratą znacznego procenta masy tkanki tłuszczowej, może spowalniać metabolizm. To jednak dzieje się niezależnie od zastosowanej metody odchudzania.
Co zaskakujące, krótkotrwałe posty, nieprzekraczające czterdziestu ośmiu godzin, mogą zwiększać tempo przemiany materii. Jak to możliwe? Związane jest to z gwałtownym wzrostem stężenia noradrenaliny we krwi, która stymuluje uwalnianie i metabolizowanie zapasów tłuszczu z adipocytów (komórek tłuszczowych). Zatem, w jakim stopniu krótkotrwały post oddziałuje na przemianę materii? Badania pokazują, że post trwający do dwóch dni może przyspieszyć metabolizm o 3,6-14%. Przy dłuższych postach trend ten odwróci się, powodując spowolnienie przemiany materii i trudności w odchudzaniu.
Co z dłuższymi postami?
Okresowe posty podejmowane przez osoby zdrowe wydają się nie być niebezpieczne dla zdrowia. Część prac naukowych dowodzi ich wręcz korzystnego oddziaływania na zdrowie.
Co jednak w przypadku postów dłuższych niż jeden lub dwa dni? Czy nie będą jeszcze bardziej korzystne?
W literaturze i mediach opisywanych jest kilka rodzajów postów długookresowych. Od najbardziej ekstremalnych jak „suchy post” (ang. dry fasting), który zakłada całkowitą wstrzemięźliwość od jedzenia i picia. Należy tu natychmiast wyjaśnić, że nieprzyjmowanie płynów dłużej niż jeden dzień jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia a wręcz zagrażające życiu.
Głodówka – rodzaje
Innym rodzajem takiego postu jest „post wodny”, którego założeniem jest wyłączne picie wody przez cały okres jego trwania. W zależności od upodobań może on trwać od jednego, dziesięciu aż do czterdziestu dni. Niektóre jego odmiany dopuszczają dodatek soku z cytryny lub kawę czy herbatę. Ten rodzaj postu należy zakwalifikować również do ryzykownych zdrowotnie.
Kolejną odmianą długotrwałych postów jest bardzo popularny w mediach post sokowy. Zakłada on spożywanie jedynie soków owocowych i warzywnych przez określony czas. Pewną jego modyfikacją jest zastępowanie soków bulionem (wywarem mięsnym) lub niskoenergetycznymi wysokobiałkowymi odżywkami. Powoduje to znaczące, niefizjologiczne zaburzenie równowagi pomiędzy makroskładnikami w diecie.
Nie można zaprzeczyć, że po trwającym dziesięć czy czterdzieści (!) dni poście masa ciała zazwyczaj spadnie. Owszem, efekt wyszczuplający będzie spektakularny, ale niestety okupiony ceną zdrowia i samopoczucia. Może to też być efekt chwilowy (…).
Czy warto stosować długotrwałe posty?
Długotrwały post to skuteczny sposób na szybką utratę masy ciała, ale z ważnym zastrzeżeniem: większość osób po jego zakończeniu wraca do wyjściowej masy. Ten rodzaj diety odchudzającej należy do kategorii diety cud – owszem pozwala na zauważalne efekty, jednak bez trwałych zmian nawyków i stylu życia nie jest możliwe utrzymanie ich na długo. Zasada ta jest znana od blisko pół wieku (co potwierdzają liczne prace jak np. ta z 1968 roku, autorstwa Gilliland) jednak każde pokolenie liczy na odkrycie nowej drogi na skróty do osiągnięcia idealnej sylwetki.
Fragmenty książki Mity żywieniowe autorstwa Justyny Bylinowkskiej
Skomentuj