Rodzina jako system
U źródeł takiego postrzegania problematyki rodziny leży założenie o jej systemowych charakterze. Rozumienie rodziny jako systemu oznacza, że każdy jej członek i każda członkini ma wpływ na każdą inną, a zatem nawet jeśli trudność zdaję się dotyczyć tylko kilku z nich jest to tylko pozorne i powierzchowne ujęcie tematu. Tak jak w systemie naczyń połączonych każdy element wpływa na jego całość, tak samo zasoby i słabe strony tej konkretnej rodziny tworzy w równym stopniu zbuntowana nastolatka, wycofany przedszkolak, nadopiekuńcza mama, czy pracujący za granicą ojciec.
Dlaczego więc najczęściej wydaje nam się, że to jedna osoba w rodzinie zdaje się mieć problem?
Zwykle zaburzenie funkcjonowania całej rodziny odbija się w zachowaniu „najsłabszego” ogniwa rodzinnego układu tzw. delegata/tki – najczęściej dziecka. Nie oznacza to jednak, że (wyłącznie) ono wymaga indywidualnej diagnozy czy terapii. Całościowe spojrzenie na rodzinę często ukazuje złożone przyczyny zachowania „delegata/tki” niekoniecznie lub nie tylko usytuowane w niej/nim samym/samej.
Rodzina jako system dynamicznie się zmieniający
W systemowej psychoterapii rodzin nie etykietuje się rodziny jako patologicznej czy dysfunkcjonalnej, czyli naznaczonej jakimś trwałym defektem. Rodzina jest w tym ujęciu postrzegana raczej jako nieustannie zmieniający się system. Zmiany następują tak w obliczu kryzysów, jak wyzwań wynikających z naturalnych faz rozwoju jakim podlega rodzina (np. pojawienie się nowego członka/członkini rodziny, starzenie się rodziców itd.).
Kryzys, z jakim zwykle rodzina zgłasza się na terapię – określa się jako trwającą dłużej lub krócej, głębszą lub bardziej powierzchowną dezorganizację funkcjonowania rodziny, która w tym momencie z jakiś powodów nie jest w stanie zaspokoić potrzeb części (lub wszystkich) jej członków.
Rodzina jako źródło zasobów
Bardzo ważne jest też pozytywne spojrzenie na rodzinę, jak na system nie tylko generujący problem, ale i zawierający w sobie zasoby, czy mocne strony które pomagają problem usunąć lub osłabić.
Psychoterapeut/ka systemowa pomaga rodzinie znaleźć jej własne rozwiązanie trudności. Nie ma z góry ustalonej dla wszystkich rodzin jednej recepty na dobre funkcjonowanie. Ważne, by wypracować taki sposób funkcjonowania rodziny, który sprawdzi się w tym konkretnym i niepowtarzalnym konglomeracie osób i relacji. Tak by ponownie mogła ona stać się miejscem zaspokajania potrzeb każdego członka rodziny oraz bezpieczną bazą do kontaktu ze światem zewnętrznym.
Skomentuj