Udar cieplny występuje, gdy osoba przebywała zbyt długo w zbyt wysokiej temperaturze – pracując, ćwicząc lub po prostu siedząc w gorącym środowisku. Nazywany jest również udarem słonecznym i wymaga natychmiastowego udzielenia pomocy.
Nieleczona może spowodować uszkodzenie narządów wewnętrznych. Im dłużej pozostanie bez pomocy, tym jego skutki będą poważniejsze. W niektórych przypadkach (np. u starszych ludzi i dzieci) udar cieplny może być śmiertelny.
Według amerykańskiego Centers for Disease Control and Prevention udar cieplny spowodował 7415 zgonów w Stanach Zjednoczonych w latach 1999-2010.
W tym artykule przyjrzymy się symptomom, przyczynom i sposobom leczenia udaru cieplnego, a także jego możliwym długoterminowym skutkom i sposobom zapobiegania jego wystąpieniu.
Szybkie fakty dotyczące udaru cieplnego:
Oto kilka kluczowych punktów dotyczących udaru cieplnego. Więcej szczegółów i dodatkowe informacje znajdują się w głównym artykule poniżej.
- Udar cieplny jest poważnym stanem i może być śmiertelny. Objawy obejmują zawroty głowy, zmiany psychiczne i nudności.
- Jeśli temperatura ciała wzrośnie powyżej 40°C, a ciało nie ma możliwości ochłodzenia się – mamy do czynienia z udarem cieplnym.
- Niektórzy ludzie są bardziej podatni na udar cieplny, w tym dzieci, osoby starsze i osoby z nadwagą
- Udar cieplny może być spowodowany wysiłkiem fizycznym w upalnych warunkach lub po prostu przebywaniem w gorącym środowisku
- Leczenie udaru cieplnego koncentruje się przede wszystkim na obniżeniu temperatury ciała
Objawy
Jeśli ktoś staje się zbyt nagrzany, poci się i traci wodę , a wraz z nią potrzebne pierwiastki dla organizmu, co prowadzi do uczucia zmęczenia, osłabienia i skurczów mięśni – to mamy do czynienia ze stanem, który określa się to jako wyczerpanie cieplne.
Jeśli ciało traci zdolność do utrzymania prawidłowej temperatury i staje się ona niebezpiecznie wysoka – określa się to jako udar cieplny.
Objawy udaru cieplnego mogą obejmować:
Objawy udaru cieplnego mogą obejmować:Wysoka temperatura ciała: podwyższona temperatura ciała jest główną cechą udaru cieplnego.
Zmiany psychiczne: mogą to być splątanie, drgawki (szczególnie u dzieci), majaczenie, niewyraźna mowa, drażliwość i senność.
Zmiany w wydzielaniu potu: w udarze spowodowanym upałem, skóra będzie gorąca i sucha. Udar cieplny wywołany wysiłkiem fizycznym pozostawi skórę wilgotną.
Nudności: chory może doświadczać mdłości, a nawet wymiotować.
Ból głowy: pulsujący ból głowy często towarzyszy udarowi cieplnemu.
Zmiana koloru: skóra może stać się czerwona, gdy ciało staje się cieplejsze.
Oddychanie: szybsze i płytsze.
Tętno: gdy ciało próbuje się ochłodzić, serce jest poddawane coraz większemu obciążeniu, co powoduje wzrost tętna.
Leczenie
Głównym celem leczenia udaru cieplnego jest obniżenie temperatury pacjenta i zapobieganie dalszym uszkodzeniom spowodowanym przez przebywanie w upale.
Istnieje wiele potencjalnych sposobów na ochłodzenie, w tym:
Kąpiel: Osoba z udarem cieplnym jest zanurzona w zimnej wodzie lub kąpieli lodowej.
Chłodzenie mgiełką wodną: zimna woda w postaci mgiełki osiada na skórze, podczas gdy ciepłe powietrze jest przenoszone po powierzchni ciała. Powoduje to parowanie, które chłodzi skórę.
Koce chłodzące i pakiety lodu: Koce chłodzące owija się wokół osoby z udarem cieplnym. Opakowania z lodem są umieszczane w obszarach, w których duże żyły zbliżają się do powierzchni skóry, takich jak pachwina, pacha, szyja i plecy. Gwarantuje to, że temperatura krwi gwałtownie spada.
Leki zwiotczające mięśnie: Leki, takie jak benzodiazepiny, mogą być podawane w sytuacji gdy temperatura ciała nie spada. Zapobiegają drżeniu ciała w odpowiedzi na zimne okłady.
Udar cieplny jest poważnym stanem w związku z czym profesjonalnej pomocy medycznej należy szukać natychmiast!
Czekając na pomoc, jednostka powinna udać się w mniej ciepłe miejsce i spróbować obniżyć temperaturę za pomocą wilgotnych okładów, zimnej kąpieli lub chłodzących napojów. Należy bezwzględnie unikać alkoholu.
Diagnoza
Personel medyczny może zwykle zdiagnozować udar cieplny już z samego wyglądu osoby i relacji na temat bieżącego samopoczucia.
Badania medyczne mogą zostać czasami zlecane w celu wykluczenia innych potencjalnych przyczyn. Mogą one obejmować:
Badanie krwi: mierzy poziom gazu, a także potasu i sodu we krwi, w celu sprawdzenia uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego.
Badanie moczu: Sprawdza czynność nerek. Ciemniejszy mocz jest znakiem, że pacjent ma stan zły stan związany z przebywaniem w za ciepłych warunkach.
Test mięśniowy: Potwierdza to, czy tkanki mięśniowe zostały uszkodzone.
Prześwietlenie: Mogą one badać wszelkie uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Przyczyny
Główne przyczyny udaru cieplnego są podzielone na dwa typy.
Silny udar cieplny
Odnosi się to do udaru cieplnego spowodowanego intensywną aktywnością w gorącym środowisku, zarówno podczas ćwiczeń, jak i pracy.
Udar cieplny jest bardziej prawdopodobny, jeśli osoba nie jest przyzwyczajona do wysokich temperatur. Wezwania pogotowia do udarów cieplnych podczas wydarzeń sportowych szacuje się na dziesięć razy częstsze niż do niewydolności sercowo-naczyniowej.
Nieekstremalny lub klasyczny udar cieplny
Ten typ jest spowodowany wystawieniem na działanie szczególnie gorącego środowiska. Klasyczny udar cieplny jest najbardziej prawdopodobny w przypadku długotrwałego wystawienia na działanie wilgotnych warunków. Ci, którzy są już chorzy, są bardziej podatni, podobnie jak osoby starsze.
W obu przypadkach skutki udaru cieplnego mogą być zaostrzone przez noszenie zbyt wielu nieprzewiewnych ubrań, nie uzupełnianie wody utraconej w czasie pocenia się i picie alkoholu.
Zapobieganie
Chociaż wysokie letnie temperatury rzadko są uważane za zagrożenie dla zdrowia, w USA zabijają więcej ludzi niż huragany, tornada, powodzie i burze razem wzięte. W rezultacie również upały powinny być traktowane jako stany wzmożonego zagrożenia zdrowia, a nawet życia.
Udar cieplny jest stanem potencjalnie zagrażającym życiu, ale można go uniknąć. Niezbędne jest ciągłe schładzanie ciała i nawadnianie się.
Poniżej przedstawiamy kilka prostych sposobów, dzięki którym można to osiągnąć:
Odzież: noś luźne, lekkie ubrania. Pozwalają one organizmowi odpowiednio się ochłodzić
Płyny: Utrzymuj spożycie płynów, aby zastąpić te utracone podczas pocenia się
Zaparkowane samochody: Nigdy nie zostawiaj kogoś w samochodzie, ponieważ jest to częsta przyczyna udaru cieplnego, zwłaszcza u dzieci. W zamkniętym samochodzie temperatura może wzrastać prawie 7°C w ciągu 10 minut. Nawet jeśli okna są uchylona, a samochód jest w cieniu, nadal nie jest bezpiecznym miejsce w upale. W latach 1998–2011 co najmniej 500 dzieci w USA zmarło z powodu przebywania w gorących samochodach, z czego 75 w wieku poniżej 2 lat.
Czas: Podejmij dodatkowe środki ostrożności w najcieplejszych częściach dnia, między 11:00 a 15:00. Jeśli nie można zaprzestać aktywności, należy zwiększyć spożycie płynów i często odpoczywać w cieniu.
Oparzenie słoneczne: unikaj poparzeń słonecznych, ponieważ wpływa to na chłodzenie ciała. Noś kapelusz z szerokim rondem i użyj kremu do opalania.
Zapobieganie: Jeśli dana osoba jest narażona na udar cieplny, czy to z powodu leków, stanu zdrowia czy wieku, powinna upewnić się, że usługi medyczne są w pobliżu, jeśli planują uczestniczyć w męczącym dniu w gorący dzień.
Udar cieplny jest stanem, którego można całkowicie uniknąć, jeśli przestrzega się prostych zaleceń.
Podsumowując: w upalny dzień załóż luźne ubranie i pij dużo zimnej wodzy, siedząc spokojnie w cieniu.
Powrót do zdrowia
Początkowo sądzono, że powrót do zdrowia po udarze cieplnym, nawet jeśli będzie przedłużony, zwykle nie pozostawi trwałych deficytów fizycznych. Po fali upałów w Chicago w 1995 r. odkryto, że nie jest to prawdą.
Podczas fali upałów ponad 600 osób zmarło w ciągu zaledwie 9 dni, a ponad 3000 zostało zabranych na oddział ratunkowy. Zespół badawczy śledził 58 przypadków udaru cieplnego bliskich śmierci, aby ocenić wszelkie długoterminowe straty w funkcjonowaniu organizmu.
Naukowcy odkryli, że prawie połowa badanych zmarła w ciągu roku. 21 procent zmarło przed wypisaniem ze szpitala, a kolejne 28 procent zmarło po wypisaniu.
Jedna trzecia osób, które przeżyły, miała „umiarkowane do ciężkiego upośledzenie czynnościowe”, które nie ustąpiło po 12 miesiącach.
Czynniki ryzyka
Każdy może mieć udar cieplny, ale niektóre grupy są bardziej wrażliwe niż inne. Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo udaru cieplnego obejmują następujące.
Wysiłek fizyczny w wysokich temperaturach: Każdy, kto jest zaangażowany w intensywną aktywność w wysokich temperaturach, jest zagrożony. Dotyczy to zazwyczaj personelu wojskowego i sportowców.
Wiek: ośrodkowy układ nerwowy jest odpowiedzialny za monitorowanie i utrzymywanie prawidłowej temperatury wewnętrznej. U małych dzieci nie jest jeszcze ostatecznie uformowany, a gdy osoba ma ponad 65 lat, funkcjonowanie tego układu powoli pogarsza się. Małe dzieci i osoby starsze są zatem najbardziej narażone na udar cieplny.
Leki: Niektóre leki mogą zwiększać ryzyko udaru cieplnego, zakłócając sposób, w jaki organizm reaguje na ciepło lub ograniczając zdolność do zatrzymania wody.
Następujące leki mogą zwiększyć ryzyko:
- leki zwężające naczynia krwionośne
- beta-blokery czyli leki blokujące adrenalinę stosowane do regulacji ciśnienia krwi
- leki moczopędne czyli leki, które pozbawiają organizm sodu i wody
- leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne
Nagłe narażenie: udar cieplny jest bardziej prawdopodobny na początku fali upałów lub podczas wizyty w znacznie cieplejszym klimacie.
Brak snu: Istnieją dowody na to, że pozbawienie snu może zwiększyć szanse udaru cieplnego.
Warunki medyczne: Niektóre dolegliwości mogą zwiększać ryzyko udaru cieplnego. Należą do nich choroby serca i płuc, otyłość, siedzący tryb życia, zapalenie żołądka i jelit oraz posiadanie takiego udaru w swojej historii medycznej.
Możliwe komplikacje
W zależności od tego, jak długo temperatura ciała była podwyższona, udar cieplny może powodować różne komplikacje. Jeśli temperatura ciała nie zostanie szybko zmniejszona, narządy mogą puchnąć i ulec uszkodzeniom, w tym trwałym.
Jeśli leczenie nie zostanie szybko wprowadzone – udar cieplny może być śmiertelny.
Skomentuj